FC Barcelona
Hiszpański wielosekcyjny klub sportowy, istniejšcy od chwili założenia drużyny piłkarskiej. Założony w 1899 przez grupę Szwajcarów, Anglików i Hiszpanów, z czasem stał się katalońskš instytucjš o dużym znaczeniu społecznym. Jego dewiza to Més que un club (pl. Więcej niż klub). Drużyna należy do najbardziej utytułowanych zespołów œwiata w tej dyscyplinie - ma na koncie osiemnaœcie mistrzostw Hiszpanii, dwadzieœcia cztery Puchary Króla Hiszpanii, dwa Puchary Europy, cztery Puchary Zdobywców Pucharów, trzy Puchary UEFA, dwa Superpuchary Europy i wiele innych trofeów. Klub posiada ponad 150 000 socios - członków klubu i miliony culés na całym œwiecie, z których częœć zrzeszona jest w penyach, czyli oficjalnych fanklubach, których jest 1352[3]. Posiada również rozbudowanš infrastrukturę - stadiony Camp Nou, Mini Estadi, miasteczko sportowe Ciutat Esportiva Joan Gamper, szkółkę La Masía i halę Palau Blaugrana, w której rozgrywajš swoje mecze zawodnicy innych sekcji. Do œwiatowej czołówki należš także Winterthur FCB, Barcelona-Cifec i FC Barcelona Sorli Discau. Klub posiada także rezerwowš i młodzieżowš drużynę piłki nożnej (FC Barcelona B, a także profesjonalne zespoły futsalu (FC Barcelona Senseit), koszykówki kobiet (UB-Barça), rugby (FC Barcelona Rugby), piłki nożnej kobiet oraz liczne sekcje amatorskie.
Historia
9 listopada 1899 pasjonujšcy się futbolem 22-letni Szwajcar Hans Gamper wraz z grupš przyjaciół zebranych w sali gimnastycznej Gimnasio Solé[4], przy barcelońskiej ulicy La Rambla utworzył Foot-Ball Club Barcelona. Angielskie pochodzenie nazwy nie jest zbiegiem okolicznoœci, ponieważ pierwszy prezes klubu, Walter Wild i jego koledzy John i Wiliam Parson pochodzili z Wielkiej Brytanii. Akt założycielski podpisali: Walter Wild, Lluís d'Ossó, Bartomeu Terradas, Joan Gamper, Otto Kunzle, Otto Maier, Enric Ducal, Pedro Cabot, Carlos Pujol, Jose Llobet, John Parson i William Parson. Pierwszym prezesem klubu został Walter Wild, skarbnikiem został Bartomeu Terradas, a Lluísowi d'Ossó powierzono funkcję sekretarza. Wybrano też bordowo-granatowe barwy, a klubowym symbolem uczyniono miejski herb, oraz ustalono składkę członkowskš na utrzymanie klubu, która wynosiła dwie pesety[5][6]. 5 grudnia do zarzšdu klubu dołšczyli: Elies Juncosa, Antonio López, Arthur Witty, Juan de Urruela, Lomba i Shilling. Tydzień póŸniej wybrano wiceprezesa, którym został John Parson, a do drużyny dołšczył William Parson, którego mianowano drugim kapitanem zespołu. Dziesięć dni po założeniu klubu, 8 grudnia 1899 o godzinie piętnastej, na pierwszym boisku FC Barcelona, Velodromo de la Bonanova, rozegrano pierwszy, historyczny mecz, a pierwszym rywalem byli Anglicy, którzy wygrali to spotkanie 1:0; bramka padła w pierwszej połowie spotkania. Ciekawostkš jest to, iż grano w dziesięcioosobowych składach. Następnego dnia w istniejšcym do dziœ katalońskim dzienniku o tematyce sportowej "La Vanguardia" napisano obszernš informację o tym meczu. Swoje pierwsze zwycięstwo w historii drużyna odniosła 25 grudnia, wygrywajšc 3:1 w towarzyskim meczu z lokalnym zespołem Catala FC. Kilka miesięcy póŸniej zdecydowano, iż drużyna zasługuje na własne boisko, którego nie będzie musiała dzielić z innym zespołem. Zarzšd wydzierżawił obiekt w pobliżu hotelu Casanovas. Pierwsze derby Katalonii rozegrano 23 grudnia 1900, przeciwko studenckiej drużynie Sociedad Espanola de Futbol, która od tamtej pory przyjęła nazwę Espanyolu. W składzie FC Barcelona nie było Anglików, a spotkanie zostało zakończone bezbramkowym remisem. W pierwszym meczu w XX wieku drużyna rozegrała mecz w turnieju o puchar ufundowany przez Alfonso Macaya. Zajęła w nim drugie miejsce, jednak już w następnej edycji zatriumfowała, strzelajšc we wszystkich oœmiu meczach szeœćdziesišt bramek, tracšc dwie. 13 maja 1902, Barça rozegrała swój pierwszy mecz poza Kataloniš, a rywalem był nowo powstały klub Madrid FC (obecnie znany jako Real Madryt), który przegrał z Blaugranš 1:3. Było to spotkanie półfinałowe o Puchar Króla, które to rozgrywki zainicjował Alfons XIII. W finale katalońska drużyna przegrała z Vizcayš 1:2. Dwa lata póŸniej, 1 maja 1904, drużyna po raz pierwszy wyjechała z kraju, do Francji, gdzie w Tuluzie pokonała miejscowy zespół Stade O.E.T. 3:2, spotkanie zostało rozegrane na Stade Olympique[7]. W 1905, FC Barcelona triumfował w Pucharze Katalonii, wygrywajšc w jego finale z Espanyolem 3:2. Jednak wygrana ta nie uchroniła klubu przed kryzysem - odchodzili socios a nie przyjmowano nowych, w rezultacie w 1908 pozostało ich tylko 38. Wszystko wskazywało na to, że klub się rozpadnie. W tej sytuacji, Joan Gamper zrezygnował z funkcji kapitana drużyny, i wszedł w skład zarzšdu jako prezes, który panował przez 5 kadencji. Efekty jego pracy były widoczne już w następnym roku, gdzie drużyna przeniosła się ponownie, na obiekt wykupiony na własnoœć klubowš Stadion de la calle Industria, gdzie od 14 marca 1909 zaczęto rozgrywać mecze. W sezonie 1909/1910 FC Barcelona wywalczył mistrzostwo Katalonii, jak również Puchar Hiszpanii, gdzie w finale drużyna wygrała 3:2 z Espanolem Madrid. To spowodowało, że do klubu sami zaczęli zgłaszać się kandydaci na socios i już w następnym sezonie ich liczba wzrosła do 400. Zespół ponownie był triumfatorem Katalonii oraz zdobył Puchar Pirenejów. W sezonie 1911/1912 przeciwko zarzšdowi klubowemu zbuntowali się piłkarze, domagajšc się zapłaty za ich grę dla klubu. W tym okresie w klubie grał jedyny, jak dotšd Polak, W. Rozitsky[8]. 14 sierpnia 1912 w klubie pojawił się Paulino Alcántara. W chwili przyjœcia do klubu miał niewiele ponad 15 lat. Zadebiutował w wygranym 8:2 spotkaniu w Sabadell z miejscowš drużynš CE Sabadell FC[9]. W pierwszym oficjalnym meczu strzelił hat-tricka, a jego drużyna pokonała 9:0 Catala SC w rozgrywkach o Puchar Katalonii. Jest do dziœ niepokonanym rekordzistš w iloœci zdobytych dla klubu bramek (357 goli w 357 meczach). Rok póŸniej zdobyto trzeci w klubowej historii Puchar Hiszpanii, pokonujšc w finale Real Sociedad San Sebastian 3:2, a w następnym roku doznano trzech porażek w meczach z drużynš z Anglii, Notts County (0:2, 0:4, 3:10). W 1916, Real Madryt po raz pierwszy rozegrał mecz w Katalonii, który przegrał 0:3. Napastnikiem drużyny ze stolicy Hiszpanii był Santiago Bernabéu. W następnym sezonie, gdy na fotelu trenera drużyny zasiadł Jack Greenwell, klub brał udział w akcji majšcej na celu utworzenie szerszej katalońskiej autonomii i w dniu 11 wrzeœnia 1919 wraz z całš Kataloniš œwiętował po raz pierwszy Dzień Katalonii. W 1922 uzyskano nowy stadion, który nosił nazwę Camp de Les Corts[10], jednak zespół nie mógł rozegrać na nim meczu, ponieważ nie było nawierzchni poroœniętej trawš. Dopiero po kilku miesišcach gry na "starym" stadionie, urosła trawa na Les Corts. Wybudowanie stadionu uczczono rozegraniem meczu ze szkockim klubem St. Mirren, który drużyna Barcelony uwieńczyła sukcesem 2:1. W tym samym roku klub zdobył kolejny Puchar Hiszpanii, pokonujšc w jego finale Unión de Irun. W 25-lecie istnienia klub liczył już 12 207 członków. Josep Samitier został królem strzelców strzelajšc 42 gole w 52 meczach. W 1923, w atmosferze wzrastajšcego napięcia na arenie politycznej, zwalczajšce separatystyczny ruch kataloński władze hiszpańskie zmusiły władze klubu do podania listy członków, wprowadziły też zakaz używania języka katalońskiego i wywieszania na stadionie katalońskich flag. Dwanaœcie miesięcy póŸniej póŸniej nowo otwarty stadion klubowy został zamknięty na cztery sezony po tym, jak spalono hiszpańskš flagę, oraz hymn hiszpański wykonywany przez angielskš orkiestrę został zagłuszony gwizdami kibiców, którzy zrewanżowali się funkcjonariuszom policji, którzy pobili fanów przed stadionem. Joan Gamper, który został oskarżony o dowodzenie spiskiem, musiał opuœcić Hiszpanię, skšd wyjechał do swojego rodzimego kraju – Szwajcarii. Po powrocie nie brał już aktywnego udziału w życiu klubu[11]. W roku następnym zespół piłkarski zdobył kolejny puchar krajowy, pokonujšc w finale Real Sociedad 3:1, a na trenera zespołu mianowany został Roma Forns, pierwszy kataloński trener. 10 maja 1929 zostały zainaugurowane hiszpańskie rozgrywki ligowe. FC Barcelona wygrał zarówno mecz w pierwszej kolejce rozgrywek 12 lutego 1929 przeciwko Real Racing Club na wyjeŸdzie (2:0), jak i ostatni - u siebie 4:1 z Real Union Club Irun 23 czerwca 1929. Dzięki temu zwycięstwu, zepchnšł rywala ze stolicy, Real Madryt, na drugš pozycję w tabeli. Kataloński klub strzelił wtedy 37 bramek, stracił dwie[12]. Josep Samitier przeszedł do Realu Madryt, gdzie z Zamorš pomógł klubowi ze stolicy w zdobyciu tytułu mistrza kraju, a w 1935 Samitier, który wykorzystał słabe strony Barcelony, poprowadził swój obecny klub do jednej z najwyższych wygranych z odwiecznym rywalem, 8:2. W 1936 wybuchła wojna domowa, która toczyła się między centrolewicowym rzšdem republikańskim wspomaganym przez Zwišzek Socjalistycznych Republik Radzieckich i Meksyk, a nacjonalistami pod wodzš generała Franco. W czasie działań ucierpiał również kataloński klub. Zmniejszyła się liczba członków – z 7719 do 2500. Miesišc po rozpoczęciu walk zginšł nieopodal Guadalajary prezes Josep Sunyol, a Angel Arocha, piłkarz, który strzelił 214 bramek dla Katalończyków w 207 meczach, został siłš wcielony do armii w Aragonii. Szesnastu graczy zespołu wyjechało do Ameryki, aby rozegrać mecze w Meksyku i w Stanach Zjednoczonych, co miało poprawić kiepskš sytuację klubu, ale tylko czterech z nich wróciło do Hiszpanii w zwišzku z trwajšcš wojnš. Francuska sekretarka klubu, Rossend Calvet Mata wyjechała do Francji, aby w paryskim banku ulokować 12 900 dolarów. Fundusz ten był podporš klubowych władz. 16 marca 1938 w budynek siedziby klubu spadła bomba, która zniszczyła pomieszczenie z trofeami. Została też zniszczona kasa klubu. Jednak klub istnieć nie przestał, ponieważ dozorca odnalazł kasetkę, w której znajdowało się 2500 peset. Klub zdobył tylko mistrzostwo Katalonii, bo rozgrywki ligowe były zawieszone na czas wojny, która skończyła się w 1939 porażkš republikanów. W 1940, na osobisty rozkaz Franco, zmieniono nazwę z angielsko brzmišcej Football Club Barcelona na bardziej hiszpańskš nazwę – Club del Futbol Barcelona, a także herb (redukujšc z czterech do dwóch czerwonych pasków na Seneyrze; powrót nastšpił w 1949, na pięćdziesięciolecie klubu). Powrót do dawnej nazwy, jak i pozwolenie na wywieszanie katalońskich flag na obiekcie nastšpiło dopiero po jego œmierci w 1975. W 1942, klub przeżył jeden z najdziwniejszych okresów w historii ligi hiszpańskiej – drużyna, która gdyby nie wygrała meczu (5:1) z Realem Murciš spadłaby do Segunda División, ale ostatecznie zajęła 12 miejsce w lidze, jednoczeœnie zdobyła Puchar Hiszpanii w jego finale wygrywajšc z Athletic Bilbao 4:3, co dało awans do rozgrywek Pucharu Miast Targowych, natomiast Mariano Martín został królem strzelców w lidze, strzelajšc 32 gole w 26 meczach. Rok póŸniej, w pierwszym meczu w półfinale Pucharu krajowego, FC Barcelona wygrał mecz z Realem Madryt u siebie na Les Corts 3:0, lecz w rewanżu na stadionie Santiago Bernabéu, doszło do niecodziennego aktu agresji. Przed rewanżem do szatni Katalończyków weszli agenci tajnych służb dyktatorskich, grożšc piłkarzom. Inna grupa, także z generalskiego ramienia, przekupiła sędziów. Dodatkowo, po przerwie ówczesny bramkarz Barçy musiał stać poza polem karnym, ponieważ kibice klubu z Kastylii rzucali w niego niebezpiecznymi przedmiotami[14], a mecz rozegrany 13 czerwca 1943 został zakończony wynikiem 1:11[15]. W następnym roku z pracy w roli trenera został zwolniony José Nogués, a na jego miejsce przeszedł Josep Samitier, który uprzednio grał w Barçy jako piłkarz. W roli trenera był przez trzy lata, lecz do jego osišgnięć zaliczyć można tylko pierwsze miejsce w lidze w sezonie 1944/1945. PóŸniej drużyna, prowadzona już przez jego następcę, triumfowała w sezonach: 1947/1948 i 1948/1949. W 1950, w meczu rozgrywanym na Les Corts pomiędzy CF Barcelona a Realem Madryt padł wynik 7:2. Kilka miesięcy po tym wydarzeniu do FC Barcelona przyszedł Ladislao Kubala. Z poczštku nie mógł jednak uczestniczyć w spotkaniach, jakie rozgrywała jego nowa drużyna, z powodu sankcji nałożonych przez organizację FIFA, co trwało aż do 29 kwietnia 1950. Po oficjalnym dołšczeniu Węgra do zespołu, Duma Katalonii z szeœcioma zwycięstwami i jednym remisem wygrała kolejnš edycję Pucharu Hiszpanii. W finale tych rozgrywek, Kubala strzelił trzy gole w wygranym 3:0 meczu z Realowi Sociedad. Rok póŸniej Drużyna Pięciu Pucharów (kat. Barça de les 5 Copes)[16] zdobyła Puchar Ligi Hiszpańskiej, Latin Cup, Trofeum Eva Duarte, Trofeum Martini & Rossi oraz Puchar Hiszpanii, pokonujšc w jego finale Valencię CF 4:2, pomimo że do przerwy przegrywała 0:2. Na poczštku następnego sezonu Węgier zachorował na gruŸlicę, co odbiło się miejscem w œrodkowej częœci tabeli, jakie Azulgrana zajmowała podczas jego choroby do 22 lutego, gdy ten powrócił na spotkanie z Racingiem Santander i pomógł drużynie wywalczyć pierwsze miejsce w tabeli (FC Barcelona wyprzedziła w ostatniej kolejce Valencię) i zdobyć kolejny Puchar kraju (2:1 w finale z Athletikiem Bilbao). Gdy władze stołecznego klubu dowiedziały się, iż Alfredo Di Stéfano ma przejœć do FC Barcelona, za wszelkš cenę usiłowały nie dopuœcić do tego transferu. Rozpoczęły negocjacje z Millonarios de Bogotá, gdzie Argentyńczyk wczeœniej występował, lecz bez zgody federacji FIFA. Wczeœniej klub z Katalonii ustalił z uprawnionym właœcicielem piłkarza – River Plate Buenos Aires, kwotę odstępnego, która wynosiła 2 miliony peset. 15 wrzeœnia 1953. Królewska Hiszpańska Federacja Piłkarska poprosiła FIFA o rozsšdzenie kwestii, którego klubu zawodnikiem jest Argentyńczyk. Ta najpierw oznajmiła, iż "Di Stéfano nie może zagrać w żadnym klubie hiszpańskim do chwili, gdy jego sytuacja [...] nie zostanie całkowicie wyjaœniona", a następnie poprosiła o arbitraż byłego prezesa RFEF, Armado Munoza Calero, który zaproponował, aby Di Stéfano rozegrał sezony 1953/54 i 1955/56 w barwach Realu Madryt, a 1954/55 i 1956/57 w barwach Barcelony. Oba kluby zaprotestowały, chcšc mieć zawodnika na własnoœć. W Barcelonie cały zarzšd podał się do dymisji rezygnujšc jednoczeœnie, z praw do zawodnika. W efekcie, Di Stéfano trafił do Madrytu, gdzie pomógł zwyciężyć w kilku pierwszych edycjach Pucharu Mistrzów. Po dwóch latach dominacji w lidze Barça w 1953 spadła na drugie miejsce w tabeli, a triumfował Real Madryt. Także w Pucharze krajowym Katalończykom się nie powiodło – w ćwierćfinałowym meczu z Athletic Bilbao, kontuzjowany został Kubala, co wyłšczyło go z gry na cztery i pół miesišca, a w finale tych rozgrywek pokonała ich Valencia rezultatem 3:0. W następnym sezonie zakupiono dla wzmocnienia drużyny Luisa Suáreza z Deportivo La Coruna, ponieważ Kubala narzekał na kontuzję kolana, a klub uplasował się na drugiej pozycji w tabeli La Liga ulegajšc stołecznemu. 28 listopada 1954 została rozpoczęta budowa nowego stadionu – Camp Nou. Drużyna pod wodzš byłego bramkarza klubowego – Franza Platko zdobyła w sezonie 1955/1956 pierwszy w swojej historii Puchar Miast Targowych, obecnie nazywany Pucharem UEFA. W fazie grupowej tych rozgrywek zajęła pierwsze miejsce, pokonujšc między innymi FC Kopenhaga 6:2. W lidze zajęła drugie miejsce, zaraz za Athletic Bilbao. Inauguracyjny mecz na otwarcie Camp Nou został rozegrany 24 wrzeœnia 1957, a rywalem był polski klub ze stolicy, Reprezentacja Warszawy (Legia Warszawa), która przegrała 2:4. Natomiast w pucharze krajowym, CF Barcelona pokonał w derbowym pojedynku Espanyol Barcelona 1:0. W 1960, zawodnik Dumy Katalonii Luis Suárez, został uznany najlepszym piłkarzem Europy i zdobył Złoty But, tym samym zapoczštkowujšc póŸniejsze, wysokiej rangi, indywidualne wyróżnienia, jakie otrzymywali między innymi piłkarze z Barcelony. Został także obroniony Puchar Miast Targowych, (finał z Birmingham 0:0 w pierwszym spotkaniu, i 4:1 w drugim). Œwietna passa utrzymywała się także w lidze, gdzie drużyna nie przegrała żadnego meczu rozegranego u siebie oraz dodatkowo zdobyła mistrzostwo kraju. Liczba członków klubu wzrosła do 50 000. Rok póŸniej drużyna powstrzymała klub z Kastylii w jego wędrówce po kolejny z rzędu Puchar Mistrzów (w drugiej rundzie, 1/8 finału). W pierwszym meczu padł remis 2:2 w Madrycie, w drugim rozgrywanym w Barcelonie, 2:1 dla gospodarzy. Bramkę na wagę awansu do kolejnej rundy zdobył z rzutu karnego Luis Suárez. Arbitrem tego spotkania był Arthur Ellis[17]. Barcelona doszła do finału, gdzie ostatecznie przegrała z SL Benfica 2:3 (dwa gole dla Barçy zdobył Sándor Kocsis). 23 czerwca 1963, klub zdobył kolejny Puchar Hiszpanii. Rywalem w finale rozegranym na Camp Nou był Real Saragossa. Gole dla Barçy zdobyli: Pereda, Sandor Kocsis i Zaldúa. Natomiast w lidze, po zajęciu szóstej, najgorszej od dwudziestu lat pozycji, władze zdecydowały się odmłodzić zespół, na skutek czego, odeszli Antonio Ramallets, Zoltán Czibor, i Luis Suárez. Trzy lata póŸniej zostały sprzedane tereny byłego stadionu Les Corts za 226 milionów peset, co wyraŸnie wpłynęło na budżet klubu, który potrzebował dobrych piłkarzy. Po raz trzeci w swojej historii drużyna wywalczyła Puchar Miast Targowych. Mimo porażki w pierwszym meczu finałowym z Realem Saragossa 0:1, triumfowała wygrywajšc rewanżowe spotkanie 4:2 (po dogrywce). W 1968 Real Madryt przegrał z Barcš 0:1 na swoim własnym stadionie w finale Pucharu Hiszpanii. Mecz został okreœlony mianem "butelkowego finału" ponieważ wœciekli madryccy kibice po przegranym meczu zaczęli rzucać w piłkarzy Blaugrany butelkami; żaden z nich nie został jednak trafiony. W 1978 na stanowisko prezesa klubu został wybrany Josep Lluis Nunez, który najdłużej utrzymał się na tym stanowisku - przez 22 lata (5 kadencji). Radoœć piłkarzy z tego wyboru przypieczętowana została zwycięstwem 5:0 w finale pucharu krajowego. W następnym roku Barcelona ograła 4:3 (2:2) niemieckš Fortunę Düsseldorf w finale Pucharu Zdobywców Pucharów. Spotkanie oglšdało na stadionie w Bazylei 58 000 kibiców obu drużyn. 1 marca 1981, po meczu ligowym z Hérculesem Enrique Quini został uprowadzony przez ludzi zwišzanych z Realem Madryt i był więziony przez 25 dni. Po złożeniu przez władze klubu obietnicy, że rezygnuje z wygranej w Pucharze Hiszpanii, został uwolniony przed meczem finałowym, w którym przeciwnikiem klubu z Katalonii był Sporting Gijón. Katalończycy wygrali 3:1, a jednš z bramek strzelił właœnie wczeœniej uprowadzony piłkarz[20]. Na potrzeby Mistrzostw Œwiata powiększono Camp Nou do 120 000 miejsc. 7 listopada 1982 do Barcelony przyjechał papież Jan Paweł II, który (dostał kartę socios klubu z numerem 10 080) odprawiał mszę w obecnoœci kilkuset tysięcy wiernych. Następnie został rozegrany mecz finałowy Pucharu Zdobywców Pucharów pomiędzy drużynš Barcelony a belgijskim Standardem Liege, który drużyna gospodarzy wygrała 2:1 (dwa gole Allana Simonsena i jeden Quiniego). W ramach transakcji transferowych w roku 1982 został zakupiony Diego Maradona z Boca Juniors za doœć dużš sumę w owych czasach – 3 miliony funtów, jednak nękany kontuzjami, po dwóch latach pobytu w Katalonii, sprzedany został do włoskiego klubu SSC Napoli za 5 milionów funtów. Jego miejsce zajšł wczeœniej rezerwowy, Bernd Schuster, który pomógł drużynie zdobyć swój dziesišty tytuł triumfatora ligi hiszpańskiej w historii klubu. Liczba członków klubu przekroczyła 100 000. Rok póŸniej Barça po raz pierwszy w historii przegrała na swoim obecnym stadionie, Camp Nou z Realem Madryt 1:2. Przed tym meczem zespół z Madrytu doznał tu 14 porażek i trzy razy zremisował. W 1986 drużyna pod wodzš trenera Terry'ego Venablesa dostała się do finału Pucharu Mistrzów, jednak przegrała w karnych ze Steauš Bukareszt 0:2, (mecz zakończył się wynikiem bezbramkowym). Rozegrano go w Sewilli, w obecnoœci 50 tysięcy kibiców. W sezonie 1987/1988 trenerem został Luis Aragonés, który nie umiał nowego nowego ducha w drużynę, co odbiło się na wynikach – 15 zwycięstw w lidze w sezonie uplasowało klub na szóstej pozycji w tabeli. Mimo to klub zdobył Puchar Hiszpanii dajšcy awans do zmagań o Puchar Zdobywców Pucharów, który w następnym sezonie udało się zdobyć pod wodzš nowego trenera – Johana Cruijffa, który sprowadził nowych zawodników: Bakero, Begiristaina, Sacristána i Salinasa, którzy przyczynili się do wygranej w Pucharze. Ogółem w latach osiemdziesištych Blaugrana wygrała w Pucharze Miasta Palmy (1980, 1981), była też triumfatorem Pucharu Hiszpanii (1981, 1983), Pucharu Zdobywców Pucharów (1982), Pucharu Ligi (1983), zdobyła mistrzostwo Hiszpanii (1985), a w 1988 Barça ponownie zdobyła Puchar Króla Hiszpanii. W sezonie 1989/1990 do drużyny Cruijffa dołšczyli Ronald Koeman i Michael Laudrup. Ekipa Holendra wygrała 2:0 w finale Pucharu Hiszpanii z Królewskimi (mecz był rozgrywany w Walencji), po raz kolejny triumfujšc w krajowych pucharach. Następny sezon też okazał się szczęœliwy – pomimo operacji wszczepienia by-passów, jakiej musiał poddać się trener Katalończyków oraz półrocznej pauzy w grze jednego z najlepszych obrońców Barcelony, Ronalda Koemana (Christo Stoiczkow, piłkarz, który w barwach klubu rozegrał 151 spotkań i strzelił 76 bramek nie grał przez dwa miesišce z powodu zawieszenia), klub zdobył Superpuchar Hiszpanii, mistrzostwo Hiszpanii i mistrzostwo Katalonii oraz Puchar Theresa Therrara. Rok 1992 zapisał się złotymi zgłoskami w historii katalońskiego klubu. W Hiszpanii Azulgrana zdobyła dwunasty tytuł triumfatora ligi hiszpańskiej. Natomiast w Pucharze Europy dotarła do finału i 20 maja 1992 zmierzyła się z włoskim Sampdoria Genua na londyńskim stadionie Wembley w obecnoœci 70 827 kibiców[22]. W regulaminowym czasie gry, mimo kilku akcji podbramkowych, nie padła ani jedna bramka. Dopiero w dogrywce, w 112 minucie, po faulu jednego z piłkarzy włoskich, do piłki podszedł Koeman (mimo że występował na pozycji obrońcy, strzelił 213 bramek w karierze) i z rzutu wolnego ulokował piłkę w siatce przy lewym słupku. W tym samym roku odbywały się także Igrzyska Olimpiskie w Barcelonie. Na Camp Nou reprezentacja Hiszpanii pokonała Polskę 3:2. Rok póŸniej ważyły się losy pierwszego miejsca w lidze do ostatniej kolejki. Klub ze stolicy poleciał na Wyspy Kanaryjskie, aby zagrać z Teneryfš, z którš przegrał ostatecznie 0:2, natomiast Barcelona dopełniła formalnoœci wygrywajšc z Realem Sociedad 1:0, co dało mistrzostwo kraju. Drużyna zdobyła także Puchar Therresa oraz Puchar Katalonii. W 1994 zmagania były bardziej dramatyczne. W spotkaniu w styczniu FC Barcelona pokonał swojego odwiecznego rywala 5:0 na Camp Nou, i rozgromił 5:2 Sevillę FC. Ale to drugie spotkanie nie miałoby większego znaczenia, gdyby gracz Deportivo La Coruna wykorzystał rzut karny w meczu z Valenciš, rywalem La Coruni. Na arenie międzynarodowej drużyna przegrała w finale Ligi Mistrzów z 7-krotnym jej triumfatorem, AC Milanem, aż 0:4. To spowodowało, że odeszli Andoni Zubizarreta, Julio Salinas, Michael Laudrup i niezadowolony ze złej atmosfery wewnętrznej Christo Stoiczkow. W następnym sezonie Barcelona nie wywalczyła już pierwszego miejsca w tabeli ligowej (jak to było przez ostatnie 4 lata) i zajęła czwarte miejsce, z 9 punktami straty do lidera, którym był Real Madryt. W 1996 z posady trenera Barçy zrezygnował Johan Cruijff, któremu nie udało się zdobyć żadnego znaczšcego trofeum w sezonie 1995/1996. W sezonie 1996/1997 drużynę prowadził sir Bobby Robson, a do zespołu dołšczyli Ronaldo i niechciany w Realu Madryt Luis Enrique. Doszli także: Vítor Baía, Fernando Couto, czy Laurent Blanc. Ronaldo i Luis Enrique spisywali się œwietnie, pierwszy zdobył tytuł króla strzelców, a pochodzšcy z Asturii Enrique nie miał problemów z aklimatyzacjš. Barcelona zdobyła Puchar Zdobywców Pucharów wygrywajšc w finale 1:0 z Paris Saint Germain po golu Brazylijczyka. W lidze hiszpańskiej, mimo zdobycia aż 102 goli, klub zajšł drugie miejsce, ale zdobył na osłodę Puchar Króla Hiszpanii. W sezonie 1997/1998 zespół prowadził już Louis van Gaal. W pierwszym sezonie Holendra Barcelona zdobył dublet: mistrzostwo i puchar Hiszpanii. A w jubileuszowym sezonie 1998/1999 mistrzostwo Hiszpanii. W kolejnym sezonie mimo walki na kilku frontach FC Barcelona nie zdobył żadnego trofeum, a kibice mieli powoli doœć van Gaala, który uczynił z Barçy "holenderskš kolonię". Przez kolejne kilka sezonów Barcelona rozczarowywała swych fanów, nie osišgajšc żadnych sukcesów mimo ogromnych pieniędzy wydanych na piłkarzy przez Joana Gasparta wybranego w 2000 na prezesa klubu. Joan Gaspart, który dotšd był wiceprezesem klubu, dšżył do naprawy sytuacji. Podczas jego urzędowania na tym stanowisku sprowadzono między innymi Diego Maradonę, Romário i Ronaldo. W wyborach na prezesa zdobył 54,87% głosów, głosowało na niego 25 181 socios FC Barcelona. Na poczštku oddany barwom klubowym prezes był szanowany przez kibiców. W czasie swojej prezesury zakupił między innymi Marca Overmarsa, Emmanuela Petita. Za te transfery zapłacił 32 miliony funtów. Częœć tych funduszy odzyskał, po nieporozumieniu z Portugalczykiem Luísem Figo, którego sprowadził Johan Cruijff, ówczesny trener klubowy. W tym czasie niemal równolegle trwały wybory prezesa Realu Madryt, gdzie wystartował Florentino Pérez, który chciał pozyskać piłkarza do kastylijskiego klubu. Pérez oznajmił, iż spotkał się z Portugalczykiem i ten wykazał chęć gry na Santiago Bernabéu. Jednak Joan Gaspart temu zaprzeczał, a piłkarz nie wypowiadał się oficjalnie na ten temat. Zarzšd FCB sšdził, iż chce on wymusić na klubie wyższy kontrakt. Jednak ostatecznie, ku zdziwieniu socios jak i kibiców Azulgrany, przeszedł na stronę przeciwnika. W lidze hiszpańskiej FC Barcelona na koniec sezonu zajšł 4 miejsce, dzięki hat-trickowi Rivaldo w ostatnim w sezonie spotkaniu z Valenciš. Klub w rozgrywkach europejskich Pucharu UEFA doszedł do półfinału, ale został pokonany przez Liverpool. W następnym sezonie do klubu przyszli między innymi Fábio Rochemback, Javier Saviola, Philippe Christanval, Patrik Andersson. Jednak nie przyniosło to oczekiwanych rezultatów – pomimo tych wzmocnień klub ponownie uplasował się na koniec sezonu na czwartej pozycji w tabeli. W Lidze Mistrzów został wyeliminowany przez Real Madryt. W 2002 trenerem drużyny został Louis van Gaal, który już prowadził klub w latach 1997-2000, jednak bez większych sukcesów. Tak było też tym razem. Pomimo że zakupiono Juana Romána Riquelme, w dziewiętnastej kolejce Primera División klub znajdował się trzy punkty od strefy spadkowej. To spowodowało, iż van Gaal pożegnał się z posadš trenera pierwszego zespołu, a następcš został Radomir Antić, z pomocš którego na koniec sezonu klub uplasował się na szóstej pozycji, dajšcej awans do rozgrywek o Puchar UEFA. Po tym sezonie z fotela prezesa ustšpił Joan Gaspart, pozostawiajšc klub w głębokim kryzysie. Podczas jego prezesury na transfery wydano około 200 milionów euro. Przełomem okazało się przybycie nowego prezesa klubu, Joana Laporty, wybranego przez socios na to stanowisko w 2003[23]. Mimo przegranej w walce o sprowadzenie do klubu Davida Beckhama z Realem Madryt udało mu się w 2004, niejako na osłodę, sprowadzić do Barcelony Ronaldinho. Stał się on od razu ostojš drużyny oraz jej najpewniejszym punktem. Sezon póŸniej na Camp Nou przybyli zawodnicy, którzy mieli za zadanie odmłodzenie kadry, między innymi: Deco, Samuel Eto'o, Ludovic Giuly. Razem z Ronaldinho oraz wychowankami klubu (Puyolem, Xavim, Valdésem) mieli sprawić, by Barcelona zabłysła jak za dawnych lat. Pierwszym zwiastunem lepszych czasów było zdobycie mistrzostwa oraz Superpucharu Hiszpanii w 2005. Sezon 2005/2006 był jednym z najlepszych w historii Barcelony. W tabeli Primera División klub uplasował się na pierwszej pozycji. Po raz drugi w swojej historii drużyna zdobyła Puchar Ligi Mistrzów. W finale zmierzyła się z Arsenalem, który po raz pierwszy miał okazję walczyć o najwyższe piłkarskie trofeum. Na poczštku tego spotkania przeważali gracze angielskiej drużyny, i już w drugiej minucie gry doszło do poważnego zagrożenia bramki Barcelony, ale Thierry Henry nie wykorzystał sytuacji sam na sam z Valdésem. Dopiero po kilku minutach gry, Katalończycy ruszyli do ataku na bramkę Jensa Lehmanna. W 19 minucie Ronaldinho podał do Samuela Eto'o, który znajdował się na polu karnym rywali, a ten został sfaulowany przez niemieckiego bramkarza, za co Lehmann dostał czerwonš kartkę, i musiał zejœć z boiska, a na jego miejsce w bramce stanšł rezerwowy, Manuel Almunia, a sędzia nie uznał gola strzelonego przez Giuly'ego. W 36 minucie minucie gry "zasnęła" nieco obrona Azulgrany, czego skutkiem było doœrodkowanie Thierry'ego Henry, na główkę Sola Campbella, a ten strzelił prosto do bramki nie dajšc szans katalońskiemu bramkarzowi. Dopiero w drugiej połowie gry padła bramka dla Barcelony, po podaniu szwedzkiego napastnika Henrika Larssona w stronę Eto'o który był zaledwie dwa metry przed bramkš Almunii, i wykorzystał tę sytuację w 76 minucie. Pięć minut póŸniej Barcelona wyszła na prowadzenie po golu brazylijskiego rezerwowego, Juliana Bellettiego, który tym samym zdobył swojš pierwszš bramkę dla drużyny. Sezon 2006/2007 Barça rozpoczęła od zwycięstwa 3:0 w Superpucharze Hiszpanii przeciwko Espanyolowi Barcelona, lecz kilka dni póŸniej uległa Sevilli 0:3 (0:2). Z Ligi Mistrzów drużyna odpadła w fazie pucharowej, od razu po wyjœciu z grupy, z rywalem, jakim był Liverpool F.C., notabene zwycięzca tych rozgrywek z 2005. W lidze od poczštku zajmowała pierwsze miejsce w tabeli, tylko czasami oddajšc je Sevilli. Lecz pod koniec sezonu Real Madryt dogonił Barcelonę. W ostatniej kolejce, mimo wygranej przez Katalończyków spotkania z beniaminkiem i zarazem spadkowiczem z Primera División Gimnastikiem Tarragona 5:1, nie obroniła mistrzostwa kraju, ponieważ Real Madryt, majšc korzystniejszy bilans bramkowy, odniósł zwycięstwo 3:1 (0:1) nad Realem Mallorca, i zdobył mistrzostwo kraju. Na osłodę zespół Azulgrany zdobył w sezonie 2006/2007 Puchar Katalonii. 15 sierpnia 2007 FC Barcelona zdobył Puchar Beckenbauera, grajšc przeciwko Bayernowi Monachium i wygrywajšc ostatecznie 1:0 po bramce Lionela Messiego[25]. 3 lipca 2007, ogłoszono, iż przestała istnieć druga drużyna rezerw – FC Barcelona C. Stało się to z powodu spadku z Segunda División B do Tercera División pierwszej drużyny rezerw – Barçy B. W efekcie FC Barcelona C musiał być przesunięty do I ligi katalońskiej, ponieważ przepisy zakazujš gry dwóm zespołom jednego klubu w jednej klasie rozgrywkowej Hiszpanii.
Symbole i barwy
Herb
Tarcza herbowa klubu ma, popularny w XVI-wiecznej Europie, kształt dzbana. Jest to tarcza trójdzielna, gdzie dwa górne pola przedstawiajš krzyż œwiętego Jerzego i barwy Katalonii, co nawišzuje do godła Barcelony, zaœ w polu dolnym widnieje piłka na tle czterech granatowych i trzech bordowych pasów - barw klubowych. Pola górne od dolnego oddziela żółty pas, na którym widniejš inicjały klubu - FCB. Istniejš trzy legendy zwišzane z kształtem tarczy. Pierwsza z nich głosi, że Joan Gamper wzorował się na herbach klubów szwajcarskich. Druga wersja mówi o konkursie, jaki rozpisano wœród kibiców, a rysunek kartusza dostarczył anonimowy fan. Trzecia podaje, iż wyglšd herbu opracowali pierwsi członkowie klubu wraz z założycielami, ale kształt tarczy to pomysł Gampera. Pierwszš wersjš była odznaka Barcelony z koronš i nietoperzem. Kilka lat póŸniej dodano dębowo-palmowy wieniec sławy na tle prostokštnego dwudzielnego, granatowo-żółtego pola, a następnie obwiedziono go okršgłš obwódkš z rokiem założenia klubu i jego nazwš. W 1906 wszedł w użycie pomysł Gampera – pierwszy kartusz herbowy w formie dzbana, do którego wkrótce zostały dodane skrzydełka. Widniejšce na białym pasie w jego œrodku litery F.C.B.. Herb utrzymał się do 1920. Następny projekt odbiegał nieco od poprzedniego. U dołu był nieco szerszy, a pola zostały oddzielone żółtymi pasami. Powiększono też piłkę znajdujšcš się w œrodku dolnego pola, a œrodkowy pas otrzymał żółtš barwę. W 1936, zmieniono kształt skrzydełek, zmianie uległ także pas, na którym widoczne były inicjały – na kolor czarny. Żółte pasy dzielšce zostały zlikwidowane. Pojawiła się także nowa piłka, na wzór tej, którš rozgrywano mecze w Primera División. Gdy w Hiszpanii zakończyła się wojna domowa, logo uległo kolejnej modyfikacji, co nastšpiło pod naciskiem faszystowskiego rzšdu. Usunięto dwa z czterech pasów, symbolizujšcych flagę regionu. Zmianie uległ także kolor pasa – z czarnego na żółty, na której znajdowały się nowej, bardziej hiszpańsko brzmišcej nazwy klubu C.F.B. W 1946, zmieniono ułożenie skrzydełek i do monogramu dodano de z napisem znajdujšcym się na zmienionym, białym tle. Kolor piłki zmieniono na czerwony. Czternaœcie lat póŸniej znikł jednak przyimek de, zmieniono również tło pasa na żółty. Ten projekt emblematu utrzymał się do 1974. Na siedemdziesięciopięciolecie klubu przywrócono dawne inicjały, które zostały umieszczone na białym tle. Zmieniono nieznacznie kształt skrzydełek. W 1975 zmieniono po raz kolejny pas, na kolor żółty. Ów pas po raz pierwszy połšczono z żółtym obramowaniem. Ostatni projekt przyjęto 28 sierpnia 2002, a przedstawił go Claret Serrahim. Liczba zakończeń na skrzydełkach została zredukowana do jednego, z monogramu usunięto kropki – teraz widnieje napis FCB. Także piłka znajdujšca się w dolnej częœci herbu zmieniła barwę na żółtš.
Stadiony
Velodromo de la Bonanova
Velodromo de la Bonanova to pierwsze boisko piłkarskie, na którym swoje mecze rozegrał FC Barcelona, w tym przegrany z Anglikami 0:1. Drużyna nie miała go wykupionego na własnoœć, a przez to musiała je dzielić z innš drużynš regionu – El Catala. Poza tym murawa boiska była bardzo nierówna, i trudno było piłkarzom zaprezentować pełnię swoich umiejętnoœci.
The Hotel Casanovas Ground
Po meczu sparingowym z miejscowš drużynš El Catala dnia 25 grudnia 1899, zarzšd zdecydował, iż nie mogš dwie drużyny dzielić boiskiem. Dlatego też władze zdecydowały się na dzierżawę stadionu nieopodal hotelu w Barcelonie, Casanovas. Pierwszym meczem jakie rozegrano na tym obiekcie były pierwsze, historyczne derby Katalonii z drużynš Sociedad Espanola de Futbol, dzisiaj znanš jako Espanyol. Jednak zbyt długi dojazd do obiektu utrudniał piłkarzom jak i trenerom w dobrym przygotowaniu swoich podopiecznych, i punktualne przybycie na spotkanie z rywalem.
The Carretera D'Horta Ground
Zbytnie opóŸnianie rozpoczynania meczów przyczynił się do tego, iż zarzšd klubowy musiał szukać kolejnego rozwišzania w kwestii boiska. Poszukiwania zostały zakończone znalezieniem boiska znajdujšcego się w pobliżu parku w Barcelonie, Guinardo. Pierwszym meczem, jaki rozegrano na tym obiekcie odbył się w ramach Pucharu Alfonso Macaya, 23 listopada 1901, zakończony wynikiem 4:0 dla gospodarzy, a hat-trickiem popisał się kapitan drużyny, Joan Gamper.
The Carrer Muntander Ground
Poprzedni stadion był zbyt mały, aby można było pomieœcić wszystkich kibiców, przychodzšcych na spotkania, aby zobaczyć drużynę na żywo, dlatego też, zdecydowano się na kolejne przeprowadzenie na inny stadion w Barcelonie. Tym razem to The Carrer Muntander Ground. Pierwszym meczem było spotkanie rozegrane w finale Pucharu Katalonii z Espanyolem Barcelona 3:2. Jednak mimo wygranej, odchodzili socios, a nie przybywało nowych, którzy wprowadziliby nowš atmosferę w klubie. Dlatego też Joan Gamper zdecydował się pełnić funkcję prezesa i rozpoczšł poszukiwania kolejnego stadionu, ponieważ lokalny rywal kupił obiekt.
Stadion de la calle Industria
Pierwszym meczem jaki rozegrano na Spittonie był mecz pomiędzy FC Barcelona a El Catala. Ostateczny wynik tego spotkania to 2:2. Miało to miejsce dnia 14 marca 1909 w Pucharze Katalonii. W ówczesnych latach stadion można było uznać za nowoczesny, ponieważ posiadał sztuczne oœwietlenie, i żaden inny stadion nie mógł się tym poszczycić. Obiekt był też stosunkowo duży – było na nim 6000 miejsc, w tym 1500 siedzšcych.
Camp de Les Corts
Na pomysł wybudowania stadionu klubowego wpadł w 1921, ówczesny prezes klubu, Joan Gamper. Wraz z zarzšdem doszedł do wniosku, iż popularyzacja piłki nożnej w Hiszpanii jest coraz większa, a na mecze przychodziło coraz więcej kibiców, dlatego też zlecił budowę nowego stadionu. Obiekt był pracš Santiago Mestresa i Josepa Alemany. Inauguracyjne spotkanie odbyło się 22 maja 1922, a przeciwnikiem był klub ze szkockiej Premier League, St. Mirren F.C., wygranym przez gospodarzy 2:1. Obiekt był nazywany przez mieszkańców Hiszpanii Katedrš Futbolu ponieważ mógł pomieœcić 30 tysięcy widzów. Wojna domowa w Hiszpanii nie przeszkodziła we wzroœcie liczby cules, których do 1941 przybywało coraz więcej, aż w końcu zarzšd zdecydował się na modernizację obiektu. Po czterech latach ta liczba wyniosła 60 tysięcy widzów, a po czterech kolejnych 75 tysięcy. Istniał jednak pewien problem – inne kluby chciały być gospodarzami na obiekcie, a zarzšd zdecydował się na sprzedanie stadionu zespołowi wówczas występujšcemu w Segunda División.
Camp Nou
Po sprzedaniu obiektu Les Corts innemu klubowi, władze FC Barcelona zdecydowały się na budowę jeszcze większego stadionu – Camp Nou. Jego budowa trwała 3 lata i kosztowała 300 mln peset. Pierwsze, inauguracyjne spotkanie rozegrano 24 wrzeœnia 1957, a przeciwnikiem była Reprezentacja Warszawy, która przegrała 2:4. W 2012 do użytku ma zostać oddane przebudowane Camp Nou. W ramach projektu wartego 250 mln euro stadion zostanie m.in. powiększony do 104 000 miejsc oraz częœciowo zadaszony. Autorem projektu jest Norman Foster.